Middeleeuwse markt Visingsö in Zweden met ridders en ruïne

Middeleeuwse markt Visingsö

Engeland | 2 reacties

Een kennis in ons dorp maakt prachtig handwerk van ijzerdraad. Luffarslöjd heet het. Een luffare is een dagloner die van plaats tot plaats trok om werk te verrichten bij bijvoorbeeld boeren. Hij had een vergunning om binnen een regio als dakloze rond te trekken en liep vaak over vaste routes. Slöjd is ambachtelijk handwerk. Het vervaardigen van mandjes en andere voorwerpen van draad was een bijverdienste. Hij kon het lichte materiaal gemakkelijk meevoeren op zijn lange zwerftochten door de bossen en velden.

Onze kennis is geregeld met haar moeder (handmade by Huldra) op middeleeuwse markten te vinden. Er worden er heel wat georganiseerd in Zweden. Alles op zo’n markt is in middeleeuwse sfeer, de verkopers wonen in zware canvastenten bij het terrein, en de plaatsen hebben over het algemeen een historische waarde. Eén zo’n middeleeuwse markt vindt jaarlijks plaats op Visingsö, een eiland in het zuid-oostelijk deel van Vättern. Jönköping ligt op de zuidpunt van dit op één na grootste meer van Zweden en Askersund op de noordpunt. De afstand tussen beide plaatsen is per boot zo’n 135 kilometer. Breed is het meer niet: gemiddeld net 30 kilometer. Je komt op Visingsö met een veerpont, die heen en weer vaart tussen Gränna en Visingsö, maar als er middeleeuwse markt is, kun je er ook per stoomboot naar het eiland komen. Je vertrekt dan vanuit Hjo, de houten stad op de westoever van Vättern.

Stap terug in de tijd

Er staan lange rijen passagiers bij de pont in Gränna op zo’n 2 uur rijden vanaf Göteborg. Vättern toont zich diep blauw en glinstert. De ruïne die wij zien als we van de pont naar de markt lopen, is van een zeventiende eeuws slot. Visingsö is echter ook bekend uit de middeleeuwen. Er is nóg een ruïne namelijk, op de zuidpunt, veel verder van de pont gelegen. Hier woonden vanaf de elfde eeuw middeleeuwse vorsten. In de dertiende eeuw stond er een heus koninklijk slot, een middelpunt van het toenmalige Zweden. Wie de boeken van Jan Guillot over de ridder Arn heeft gelezen, zal dit herkennen. Met een roeiboot stak Arn het woest golvende Vättern over om een strijd tussen twee koningsgeslachten te beslechten. De markt is hier dus niet, maar het gevoel terug te stappen in de tijd is er niet minder om.

Riddertoernooien in Zweden

Riddertoernooi op middeleeuwse markt Visingsö in Zweden

Het midden van de markt is afgezet en daar staat een tribune opgesteld. Hier vinden riddertoernooien plaats, die niet kinderachtig zijn. Geoefende ruiters houden wedstrijden in ringsteken, sabelen vanuit het zadel met zwaarden pompoenen in stukken en galloperen op hun vurige rossen langs het juichende publiek. Ze hebben welklinkende riddernamen en zijn evenals hun paarden in stijl uitgerust.

Markt met handgemaakte koopwaren

In een cirkel hier omheen staan stalletjes met koopwaren: smeedwerk, eten, leer, sieraden, natuurlijke cosmetica, middeleeuwse kleding, helmen en schilden en er draait een varken aan het spit boven een vuur. Tussen de toernooien door speelt een groepje middeleeuwse muziek en kun je uitleg en een demonstratie krijgen over de edele regels van het schermen. Een aantal kinderen zijn aan het boogschieten. Het is gezellig druk. Je kan alle koopwaren bezien, zonder dringen en duwen en ook zonder het gevoel te hebben dat je wat moet kopen, omdat het anders zo sneu is voor de standhouders, die zo weinig klandizie krijgen.

Wij kopen een handgesmeden driepoot voor boven een vuur en een pakket met vuursteentjes en bijbehoren om zonder lucifers of aanstekers de vlammen onder de pan te krijgen. Ik kan het ook niet nalaten een mooie linnen top te kopen. Onze kennis met lufferslöjd heeft dieren van draad die rechtstreeks uit ´Het Boek der natuur´ van onze middeleeuwse wetenschapper Jacob van Maerlandt zouden kunnen komen. Griffioenen, feniksen, slangen met acht hoorns, die vogels lokken om daar op plaats te nemen en ze dan opslokken; niets was de middeleeuwer vreemd. Ze heeft ook elanden staan met een buik van een mooie steen. Terwijl we haar waren bekijken, zien we haar dromerig staren naar een ridder te paard, in een wijnrode uitrusting.

Handgemaakte Eland

De van ijzerdraad handgemaakte Eland met een buik van een mooie steen

Na een optreden van acrobaten en een magische show met vuur laat in de avond, komen we heel tevreden thuis. Onze kennis zien we pas een paar weken later weer, innig verstrengeld met haar ridder, nu niet te paard en eigentijds gekleed. Hoe romantisch kan de liefde zijn en hoeveel markten gaan zij straks af, om even de rauwe realiteit van het heden te verruilen voor de illusie van toen, met enkel spelen en brood, zonder bloedvergieten, afgehakte ledematen, kerkers, honger en uitbuiting…

Wil je ook terug in de tijd stappen en een middeleeuwse markt in Zweden bezoeken? Kijk dan hier waar en wanneer de markten zijn. Laat je weten hoe het was?