Rotstekeningen in Tanum

Veel Nederlanders varen binnenkort weer de haven van Göteborg binnen om een vakantie in Scandinavië door te brengen. Iedereen trekt naar zijn eigen uitgezochte stekjes, in verschillende windstreken. Mocht u echter noordwaarts willen en de E6 volgen, plan dan vooral een pauze in bij Tanumshede en bezoek het UNESCO werelderfgoed gebied waar in de bronstijd honderden verschillende afbeeldingen in de open lucht in het graniet zijn geslagen. Nog beter is het misschien daar een deel van uw vakantie door te brengen. Slechts 15 kilometer vanaf de prachtige scherenkust, met de heerlijke haventjes en pieren vol restaurantjes, zoals in Grebbestad, Fjällbacka en Strömstad, ervaart u meer rust en veel natuurschoon.

In Tanumshede is het grote Vitlyckemuseum, met een bronstijd-boerderij en een wisselende tentoonstelling. Maar eigenlijk wil ik u wijzen op een kleiner museum dat uw bezoek aan de rotstekeningen werkelijk onvergetelijk kan maken. Sla als u vanuit Tanumshede komt na de kerk linksaf (weg 163). Een paar kilometer na de rotstekeningen van Fossum ligt het museum aan uw linkerhand. Als u geluk heeft of het aanvraagt, krijgt u wellicht een rondleiding in het Nederlands van een vaste medewerkster die eveneens grote plaatselijke kennis heeft.

Persoonlijke rondleidingen

Wat maakt een bezoek aan het Underslös Hällristingsmuseum zo bijzonder? Het museum is klein, maar heeft een zeer informatieve, permanente tentoonstelling waarin de afbeeldingen in hun context worden geplaatst. U ziet voorwerpen, zoals bronzen beeldjes, zwaarden en bijlen die uit die tijd gevonden zijn en gaat begrijpen hoe de rotstekeningen gedateerd zijn. U kunt zelf kijken, maar ook een persoonlijke rondleiding krijgen door personeel met een goede kennis van zaken.

Nachtexcursies

Extra bijzonder is een nachtexcursie vanuit dit museum. Op nogal wat rotsen zijn bij daglicht de tekeningen het beste te zien als ze ingeschilderd zijn. Tijdens een nachtexcursie gaat u in het donker op pad. Het is een speciaal gevoel om in de late avond de natuur in te trekken en bij een vlakke rotspartij te komen, waar zo’n tweeduizend jaar geleden mensen hun afbeeldingen in het steen vastlegden en rituelen hebben uitgevoerd. Door de duisternis hoort u de bosgeluiden, ruikt u de geur van sparren, bloeiend gras of haver en vermoedt u een eland achter de struiken. Dan gaat de lamp aan. Op de rots waar u overdag een mooie boot zag en een strijder, gaat een nieuwe wereld open. Dieren als paarden, herten of een zwangere koe, een ploeg-scène, een paal met touwen waar mensen aan rondslingeren, lijnen van schaalkuiltjes, mannen met helmen, een vrouwtje met een stok, ja van alles valt er te beleven, afhankelijk van de gekozen plek. Door de uitleg gaan de beelden leven. U ziet voor zich hoe ze gemaakt zijn en wellicht met welke bedoeling.

Driedimensionale fotografie

Medewerkers van het museum kunnen laten zien hoe ze de helaas aan verwering onderhevige rotstekeningen documenteren.  De driedimensionale fotografie is de nieuwste methode die hier in Tanum ontwikkeld wordt, daarnaast wrijven ze de rotsgravures af op papier. Ook dit krijgt u te zien tijdens een excursie. In het museum zijn afwrijvingen te koop. Een unieke herinnering aan uw reis in de tijd. Veel kinderen raken in de ban van deze beeldenwereld en zij zijn eveneens zeer welkom.

Mooie omgeving

De omgeving is prachtig. De eilandjes die in zee de hele kustlijn domineren, zit u hier als rotspartijen in weilanden en akkerlanden. In een groot deel van de bronstijd lag de kustlijn veel verder landinwaarts. De kilometers dikke ijskorst drukte de bodem neer en nu nog steeds stijgt het land. Er staan gemengde bossen, er zijn akkers waar de korenbloemen en kamille tussen het graan bloeien, er zijn wegen waar vanaf u gegarandeerd elanden kunt zien in de avondschemering.

Heeft de prehistorie u echt in de greep, bezoek dan ook het schilderachtige grafveldje uit de ijzertijd en het labyrinth bij Grebbestad.

Veel plezier!

Marijke Houwink (Guiding Götaland)

Foto’s: Underslös museum, Tanum RockArt ResearchCentrum